શું બીજી વ્યક્તિ જૂઠું બોલી રહી છે? તમને આંખના પલકારામાં ખબર પડી જશે... આ છે સૌથી નવી પદ્ધતિ
અગાઉ, જૂઠાણું પકડવા માટે પરસેવો, હૃદયના ધબકારા અને તણાવનું સ્તર માપવામાં આવતું હતું. પોલીગ્રાફ પરીક્ષણો, એટલે કે જૂઠાણું શોધનારા મશીનો, આ સિદ્ધાંત પર કામ કરતા હતા. ચાલો જાણીએ જૂઠાણું પકડવાની આ નવીનતમ અને ચોંકાવનારી પદ્ધતિઓ.
અગાઉ, જૂઠાણું પકડવા માટે પરસેવો, હૃદયના ધબકારા અને તણાવનું સ્તર માપવામાં આવતું હતું. પોલીગ્રાફ પરીક્ષણો, એટલે કે જૂઠાણું શોધનારા મશીનો, આ સિદ્ધાંત પર કામ કરતા હતા. પરંતુ સમય જતાં વિજ્ઞાને વધુ અદ્યતન પદ્ધતિઓ શોધી કાઢી. એક નવા સંશોધન મુજબ, તમારી આંખો અને તમારી જીભ વૈજ્ઞાનિકોને જૂઠાણું પકડવામાં મદદ કરી શકે છે. ચાલો જાણીએ જૂઠાણું પકડવાની આ નવીનતમ અને ચોંકાવનારી પદ્ધતિઓ.
તમે જૂઠાણાની ફિલ્મી વ્યાખ્યા ઘણી વાર સાંભળી હશે. કેટલાક તમને કાળા અને સફેદ સિનેમાના યુગમાં પાછા લઈ જાય છે, જ્યારે કેટલાક આજના ડિજિટલ યુગના છે. સમય બદલાય છે, પણ જૂઠ જૂઠ જ રહે છે. આ પણ સત્યની જેમ બદલાતું નથી. કેટલાક જૂઠાણા સફેદ હોય છે, એટલે કે હળવા હોય છે, તો કેટલાક એટલા મોટા હોય છે કે તે દુનિયાને હચમચાવી નાખે છે. ક્યારેક આપણે બીજાઓની લાગણીઓ બચાવવા માટે જૂઠું બોલીએ છીએ, અને ક્યારેક પોતાને શ્રેષ્ઠ દેખાડવા માટે.
પણ પ્રશ્ન એ છે કે, જૂઠાણું કેટલું છુપાવી શકાય? પ્રાચીન સમયમાં, જૂઠાણું પકડવા માટે, લોકો ચહેરાના હાવભાવ, ગભરાટ અથવા પરસેવા પર ધ્યાન આપતા હતા. પછી પોલીગ્રાફ મશીનો આવ્યા, પણ હોશિયાર મન તેમને પણ છેતરવાનું શીખી ગયા. હવે વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી એક ડગલું આગળ વધી ગયા છે અને એવી પદ્ધતિઓ શોધી કાઢી છે જેના દ્વારા જૂઠું બોલનાર છટકી શકતો નથી. ભલે તે ગમે તેટલું સ્પષ્ટ બોલે. આંખના પલકારામાં જુઠ્ઠાણું પકડવા માટે એક નવું ફોર્મ્યુલા તૈયાર છે. ચાલો તેના વિશે વિગતવાર જણાવીએ.
તમને કદાચ વિશ્વાસ નહીં આવે, પણ સંશોધન મુજબ, સરેરાશ વ્યક્તિ દિવસમાં એક કે બે વાર જૂઠું બોલે છે. આ આગાહી ૧૯૯૬માં વર્જિનિયા યુનિવર્સિટીના વૈજ્ઞાનિક બેલા ડીપાઓલો અને તેમની ટીમે કરી હતી. હવે જો આ અભ્યાસ ફરીથી કરવામાં આવે તો કદાચ આંકડા વધુ વધશે, કારણ કે આજના ડિજિટલ યુગમાં, જૂઠાણું ફેલાવવું અને તેને છુપાવવું પહેલા કરતાં વધુ સરળ બની ગયું છે.
નિષ્ણાતોના મતે, હવે એવી બાબતો આવી છે જે જૂઠાણાને એક નવા સ્તરે લઈ જાય છે. ડીપફેક ટેકનોલોજીની જેમ. આનાથી એવા વીડિયો બનાવી શકાય છે જે વાસ્તવિકતામાં બન્યા નથી, પરંતુ એટલા વાસ્તવિક દેખાય છે કે કોઈ પણ છેતરાઈ શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, એક વિડિઓની કલ્પના કરો જેમાં યુએસ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ એલોન મસ્કના પગને સ્પર્શ કરતા હોય અથવા ફ્રેન્ચ રાષ્ટ્રપતિ ઇમેન્યુઅલ મેક્રોન તેમને વાળ કેવી રીતે ગૂંથવા તે શીખવતા હોય. તે વિચિત્ર લાગે છે, પરંતુ તે શક્ય બન્યું છે.
અગાઉ, જૂઠાણું પકડવા માટે પરસેવો, હૃદયના ધબકારા અને તણાવનું સ્તર માપવામાં આવતું હતું. પોલીગ્રાફ પરીક્ષણો, એટલે કે જૂઠાણું શોધનારા મશીનો, આ સિદ્ધાંત પર કામ કરતા હતા. પરંતુ સમય જતાં વિજ્ઞાને વધુ અદ્યતન પદ્ધતિઓ શોધી કાઢી.
જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ જૂઠું બોલે છે, ત્યારે તેના અવાજમાં થોડો કંપન થાય છે અથવા તેની બોલવાની ગતિ બદલાઈ જાય છે. વૈજ્ઞાનિકો આ પેટર્નનો ઉપયોગ કરીને અનુમાન લગાવે છે કે કોઈ વ્યક્તિ જૂઠું બોલી રહી છે કે સાચું બોલી રહી છે.
આધુનિક ન્યુરોસાયન્ટિસ્ટ જૂઠાણાને પકડવા માટે મગજની પ્રવૃત્તિ રેકોર્ડ કરે છે. જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ સત્ય બોલે છે, ત્યારે તેનું મગજ એક ચોક્કસ રીતે પ્રતિક્રિયા આપે છે, પરંતુ જૂઠું બોલતી વખતે વધુ ઊર્જા ખર્ચ થાય છે અને વિવિધ ભાગોમાં પ્રવૃત્તિઓ વધે છે.
તાજેતરના એક અભ્યાસમાં, વૈજ્ઞાનિકોએ શોધી કાઢ્યું છે કે જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ જૂઠું બોલે છે, ત્યારે તેની કીકીઓ પહોળી થાય છે. વેલેન્ટિન ફોચર અને એન્કે હૂકહોફ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા એક અભ્યાસમાં સાબિત થયું છે કે જૂઠું બોલતી વખતે આંખોની કીકી વધુ પહોળી થાય છે કારણ કે આ માનસિક પ્રક્રિયામાં વધુ પ્રયત્નોની જરૂર પડે છે.
બીજા એક રસપ્રદ સંશોધનમાં, વૈજ્ઞાનિકોએ જૂઠાણું પકડવાની એક નવી રીત જાહેર કરી. કોઈને તેની માતૃભાષા સિવાયની બીજી ભાષામાં જૂઠું બોલવાનું કહો.
જૂઠાણું શોધવામાં ભાષા કેટલી ભૂમિકા ભજવે છે?
ઇઝરાયલની નેગેવ યુનિવર્સિટી અને શિકાગો, એમ્સ્ટરડેમ, પોમ્પેઉ-ફેબ્રા (બાર્સેલોના) અને કેટાલોનિયા યુનિવર્સિટીઓના સંશોધકોએ શોધી કાઢ્યું કે જ્યારે લોકો બીજી ભાષામાં જૂઠું બોલે છે, ત્યારે તેઓ પકડાઈ જવાની શક્યતા વધુ હોય છે. આનું કારણ એ છે કે વિદેશી ભાષામાં જૂઠું બોલવા માટે વધુ માનસિક પ્રયત્નોની જરૂર પડે છે. આ સમય દરમિયાન, વ્યક્તિનો ખચકાટ, વિચારવાની રીત અને પ્રતિક્રિયાઓ બદલાય છે, જેના કારણે તેનું જૂઠાણું ખુલ્લું પડી જાય છે.
ટેકનોલોજી અને વિજ્ઞાને જૂઠાણાને પકડવા માટે ઘણી નવી રીતો વિકસાવી છે, પરંતુ માનવ મન પણ હોશિયાર છે. જે લોકો જુઠ્ઠું બોલે છે તેઓ પણ નવી પદ્ધતિઓ અપનાવે છે જેથી તેઓ પકડાઈ ન જાય. પરંતુ એક વાત ચોક્કસ છે કે, ભલે તે નાનું સફેદ જૂઠાણું હોય કે મોટું છેતરપિંડીનું કાવતરું, વિજ્ઞાન તેને પકડવા માટે સતત નવા રસ્તાઓ શોધી રહ્યું છે.
નાસાએ ચેતવણી આપી છે કે 24 મે, 2025 ના રોજ, વિશાળકાય એસ્ટરોઇડ 2003 MH4 પૃથ્વીની ખૂબ નજીકથી પસાર થશે.
પૃથ્વીથી સાતસો ટ્રિલિયન માઇલ દૂર સ્થિત K2-18b ગ્રહ પર જીવનના સંકેતો મળી આવ્યા છે. કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીના ભારતીય વૈજ્ઞાનિક નિક્કુ મધુસુદને દાવો કર્યો છે કે આ ગ્રહના વાતાવરણમાં એવા રસાયણો મળી આવ્યા છે, જે ફક્ત જીવંત જીવો દ્વારા જ ઉત્પન્ન થાય છે.
ભારતીય વાયુસેનાના ગ્રુપ કેપ્ટન શુભાંશુ શુક્લા મે મહિનામાં એક્સિઓમ મિશન 4 (એક્સ-4) હેઠળ આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક (ISS) જશે. ભારત માટે આ એક ઐતિહાસિક ક્ષણ હશે કારણ કે 40 વર્ષ પછી પહેલી વાર કોઈ ભારતીય અવકાશમાં જશે.